بنا بر ردهبندی جهانی آزادی رسانههای گزارشگران بدون مرز، ایران یکی از بدترین ده کشور دنیا برای آزادی رسانه است و همچنان یکی از سرکوبگرترین کشورها برای روزنامهنگاران باست.
دورنمای رسانهای
از آنجا که رسانههای کشور عمدتا توسط رژیم اسلامی مهار میشوند منبع اصلی خبرها و اطلاعات رسانههای مستقر در خارج از کشور هستند. روزنامهنگاران و رسانههای مستقل در ایران پیدرپی با بازداشتهای خودسرانه و جریمههای سنگین اذیت و آزار میشوند و این احکام در محاکماتی غیرمنصفانه در دادگاههای انقلاب صادر میشوند.
زمینه سیاسی
ولی فقیه علی خامنهای معمولا رسانههای مستقل را متهم میکند که بازیچه قدرتهای خارجی هستند. او به عنوان رییس سیاسی، نظامی و قضایی کشور میتواند به بازداشت روزنامهنگاران دستور دهد و آنان را به حبسهای طولانی و حتی اعدام محکوم کند.
چارچوب حقوقی
ماده ۲۴ قانون اساسی آزادی رسانهها را تضمین میکند ولی قانون رسانه مصوب ۱۹۸۶ (که در ۲۰۰۰ و ۲۰۰۹ بازنگری شد تا نشریات آنلاین را هم شامل شود) به مقامهای حکومتی اجازه میدهد مطمئن شوند روزنامهنگاران «جمهوری اسلامی را به مخاطره نمیاندازند، به روحانیت و ولی فقیه توهین نمیکنند و اطلاعات نادرست پخش نمیکنند.»
زمینه اقتصادی
ایران که هدف تحریمهایی بیسابقه است و از فساد گسترده رنج میبرد در وضعیت اقتصادی هشدارآمیزی قرار دارد که تاثیر زیادی هم بر رسانهها و روزنامهنگاران داشته است. در سالهای اخیر بسیاری از رسانهها تعطیل شدهاند و نزدیک ۱۰۰ روزنامهنگار کار خود را از دست دادهاند.
زمینه اجتماعی - فرهنگی
جامعه مدنی ایران پویا و پیشرو است افزون بر عوامل دیگر، جمعیت جوان و زنان کشور خواهان آزادی و احترام به حقوق اساسی بشر هستند که شامل حق دسترسی به اطلاعات هم میشود. با این وجود، پرداختن به موضوعهای مرتبط با حقوق زنان و مذهب همچنان دردسرساز است.
ایمنی
از سال ۱۹۷۹ رژیم ایران حداقل هزار روزنامهنگار و شهروندخبرنگار را بازداشت، زندانی، کشته، ناپدید یا اعدام کرده است. این سرکوب آزادی رسانهها به مرزهای ایران هم محدود نمیشود. روزنامهنگاران ایرانی که برای رسانههای جهانی هم کار میکنند قربانی آزارگری حکومت میشوند.