مغرب - خاورمیانه
عربستان سعودی
-
2023رده‌بندی
170/ 180
۳۲٫۴۳امتیاز:
شاخص سیاسی
159
37.19
شاخص اقتصادی
157
33.33
شاخص حقوقی
174
21.70
شاخص جامعه
167
30.11
شاخص امنیت
145
39.80
2022رده‌بندی
166/ 180
۳۳٫۷۱امتیاز:
شاخص سیاسی
157
37.27
شاخص اقتصادی
132
33.67
شاخص حقوقی
177
22.37
شاخص جامعه
167
36.50
شاخص امنیت
138
38.75

رسانه‌های مستقل در عربستان سعودی وجود ندارند و روزنامه‌نگاران سعودی در خارج از کشور نیز زیر نظرداشت سنگین قرار دارند. از سال ۲۰۱۷ تاکنون تعداد روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نگاران زندانی سه برابر شده است. 

دورنمای رسانه‌ای

تقریبا تمام رسانه‌های سعودی تحت کنترل مستقیم حکومت کار می‌کنند. خودسانسوری همه‌جا، از آن میان در شبکه‌های اجتماعی، رواج دارد. حتی رسانه‌های خصوصی عربستان هم از سیاست رسمی دولت پیروی می‌کنند که مصوب آژانس رسانه‌های سعودی (Saudi Press Agency) است. رسانه‌ها در دو دسته اصلی جا می‌گیرند: یک طرف که روزنامه‌های الوطن و عکاظ حضور دارند با گرایش‌های «لیبرال» شناخته می‌شود و در طرف دیگر روزنامه الریاض قرار دارد که سخنگوی محافظه‌کاران است. 

زمینه سیاسی

خودسانسوری در رسانه‌هایی که در تملک خاندان سلطنتی هستند، هنجار است. سایر رسانه‌ها هم باید مقابل سانسورهای روزانه وزارت اطلاعات تسلیم شوند. روزنامه‌نگارانی که از نقش این کشور در جنگ یمن انتقاد کنند یا با عادی‌سازی روابط با اسرائیل مخالفت کنند، خائن تلقی می‌شوند. افرادی هم که بخواهند بی‌طرف بمانند و به موضع رسمی تمجید از ولیعهد محمد بن سلمان نپیوندند هم مظنون‌های احتمالی در نظر گرفته می‌شوند.

چارچوب حقوقی

قانون کیفری و قانون‌های مبارزه با تروریسم و جرایم سایبری بازداشت و تعلیق روزنامه‌نگاران منتقد را با اتهام‌هایی چون  : «کفرگویی»، «تشویق به شورش»، «به خطر انداختن امنیت ملی»، یا «آسیب به چهره و اعتبار پادشاه و حکومت» روا می دارد. از سال ۲۰۱۸، دولت مهار خود بر رسانه‌های اجتماعی را بیشتر کرده است.

زمینه اقتصادی

بیشتر رسانه‌های سعودی از طرف سلطنت یا حلقه‌های نزدیک به طبقه حاکم تامین مالی می‌شوند. گروه ام‌بی‌سی (MBC) که مالک العربیه است منابع فراوانی دارد و نفوذ آن فرای مرزهای کشور می‌رود. روزنامه‌نگاران مشهور در روزنامه‌نگاری ورزشی حضور دارند که بخش بسیارمحبوبی است، و همچنین در پوشش مراسم‌های فرهنگی کار می‌کنند.

زمینه اجتماعی - فرهنگی

نمونه رائف بدوی و علی ابولحوم که هر دو محکوم به انتشار نظراتی در فضای آنلاین بودند که مصداق ارتداد تلقی می‌شد، نشان بارز تنش میان آزادی رسانه‌ها و احترام به اخلاقیات مذهبی در این سلطنت وهابی است. حقوق زنان هم موضوعی تابو است و کنشگران، روزنامه‌نگاران و وبلاگ‌نگارانی که به این موضوع می‌پردازند، با خطر بازداشت، محاکمه، و شکنجه مواجه می‌شوند.

ایمنی

بیشتر روزنامه‌نگارانی که در زندان هستند به گونه خودسرانه بازداشت شده‌اند. «ارتش الکترونیک» که در شبکه‌های اجتماعی فعال است به تعقیب و آزار روزنامه‌نگاران می‌پردازد. سلطنت سعودی همچنین از ابزارهای جاسوسی پیشرفته استفاده می‌کند تا روزنامه‌نگاران در تبعید را تحت نظر بگیرد.