در حالی که بازار رسانهها در کوزوو متنوع است اما توسعه آن به دلیل اندازه کوچک کشور و تفکیک قومی کامل شهروندان محدود شده است. استقلال رسانهها با مقررات ضعیف و وابستگی به توزیع سیاستزده بودجههای دولتی تهدید میشود.
دورنمای رسانهای
کوزوو با وجود اندازه کوچک و تفکیک قومی، دورنمای رسانهای سرزنده و متنوعی دارد. بخش تلویزیون که مالکیت آن خیلی متمرکز است، در سیطره شبکههای مستقر در پریستینا قرار دارد، البته شبکه دولتی آرتیکی (RTK) هم نقش پررنگی ایفا میکند. سایتهای خبری آنلاین شامل رسانههای قدرتمندی مانند بیآیآران (BIRN) یا کوزوو ۲.۰ (Kosovo 2.0) میشود که دومی یکی از اندک رسانههایی است که به دو زبان آلبانیایی و صربی منتشر میشود.
زمینه سیاسی
در حالی که رسانهها میتوانند مقامهای دولتی را پاسخگو نگه دارند اما روزنامهنگاران پیدرپی هدف حملههای سیاسی هستند. آیامسی، نهاد نظارت و تنظیم مقررات برای رسانهها، نهادی ناکارآمد است و اخیرا در یک رسوایی فساد نقش داشت. در حالی که اعضای هیات مدیره رسانه دولتی آرتیکی، که مانند آیامسی مستقیما توسط مجلس کشور انتخاب میشوند، نسبت به نفوذ سیاسی آسیبپذیر هستند اما سازمانهای مدافع آزادی رسانه روند انتخاب اعضای آن در اواخر سال ۲۰۲۱ را شفاف تلقی کردند. رسانههای صربی زبان از تبعیض در دسترسی به اطلاعات دولتی، به ویژه به زبان اقلیت به رسمیت شناخته شده در قانون اساسی، شکایت دارند.
چارچوب حقوقی
آزادی بیان، حفاظت از منابع روزنامهنگاران و حق دسترسی به اطلاعات در قانونها تضمین شدهاند و از توهین و افترا هم جرمزدایی شده است. با این وجود اخیرا روزنامهنگاران به گونهای روزافزون هدف شکایات راهبردی علیه مشارکت عمومی قرار میگیرند که توسط گروههای تجاری و سیاستمداران به راه میافتند. دسترسی به اطلاعات دولتی به دلیل کار نکردن اداره اطلاعات و حریم خصوصی به مشکل خورده است. قانون مالکیت فکری در عمل اجرا نمیشد. اما از ژوئن ۲۰۲۱ دسترسی به اطلاعات دولتی با برگزیدن ناظری برای این اداره بهتر شده است.
زمینه اقتصادی
در کل رسانهها به تبلیغات چه از طرف دولت یا احزاب سیاسی وابسته هستند و هر دوی این منابع به گونهای غیرشفاف و حزبیزده پخش میشوند. بعلاوه، اتاقهای خبری رسانههای خصوصی در معرض دخالت سیاستمداران یا گروههای تجاری قدرتمند و مالکان رسانهها قرار دارند. رسانههای صربی زبان با چالش مضاعف بازاری کوچکتر مواجهاند که رسانههای کوچکتر در آن به منابع مالی از کشور همسایه، صربستان، وابسته هستند و رسانههای مستقل هم بدون کمکهای مالی جهانی قادر به ادامه فعالیت خود نیستند.
زمینه اجتماعی - فرهنگی
در حالی که حرفه روزنامهنگاری از احترام جامعه برخوردار است اما رسانههای مستقل و روزنامهنگاران تحقیقی معمولا قربانی توهین و خبرهایی نادرست درباره خود در شبکههای اجتماعی میشوند و غیرمنصفانه به «همکاری با دشمن» متهم میشوند. این ادبیات توسط سیاستمداران و گروههای مذهبی تقویت میشود.
ایمنی
با وجود این که از سال ۲۰۰۵ هیچ روزنامهنگاری کشته نشده است اما قتل و ناپدید کردن روزنامهنگاران پیش و پس از جنگ کوزوو (۱۹۹۸ تا ۲۰۰۵) بدون مجازات خاطیان رها شده است. روزنامهنگارانی که درباره قاچاق مواد مخدر یا آلودگیهای زیستمحیطی تحقیق میکنند هدف حملههای جسمی قرار گرفتهاند و از گزارش آنها درباره سازمانهای مجرمانه جلوگیری شده است. در حالی که این حملهها توسط پلیس و دفتر دادستانی محاکمه میشوند اما دادگاه در محکوم کردن آنها ناموفق است. پوشش رسانهای مراسم سیاسی منجر به تهدید روزافزون روزنامهنگاران در شبکههای اجتماعی شده است. در شمال کوزوو روزنامهنگاران صربی زبان توسط حزب حاکم برای گزارشهای مستقلانه خود تهدید میشوند.