مکزیک هر سال یکی از خطرناکترین و مرگبارترین کشورهای دنیا برای رسانهها است. رییسجمهور لوپز اوبرادور (López Obrador) که از دسامبر ۲۰۱۸ قدرت را به دست گرفت هنوز اصلاحات لازم را برای متوقف کردن خشونت علیه رسانهها انجام نداده است.
دورنمای رسانهای
مکزیک یکی از متمرکزترین مالکیت رسانههای دنیا را دارد و ورود رسانههای کوچکتر و مستقل به عرصه رسانه خیلی دشوار است. عرصه مخابرات در سیطره تلمکس (Telmex) و رسانهها در سیطره تلویزا (Televisa) هستند و مطبوعات به گونهای قابل توجه توسط ارگانیزاسیون ادیتوریال مکزیکانا (Organización Editorial Mexicana) هدایت میشوند که مالک ۷۰ روزنامه، ۲۴ ایستگاه رادیویی و ۴۴ وبسایت در مکزیک است. اما شمار روزنامهنگاران مستقلی که گزارشهای خود را در شبکههای اجتماعی منتشر میکنند رو به افزایش است.
زمینه سیاسی
رییسجمهور لوپز اوبرادور و سایر مقامهای دولتی ادبیاتی تهاجمی و توهینآمیز را علیه رسانهها به کار میگیرند و پیدرپی روزنامهنگاران را به ترویج آرا و سیاستهای مخالفان دولت متهم میکنند. آنها برنامهای جدید در روزهای چهارشنبه پخش میکنند که «افرادی که خبرهای نادرست ارائه میدهند کیستند؟» نام دارد و تلاشی دیگر از سوی دولت برای بیاعتبار کردن روزنامهنگاران است. رییسجمهور در سه سال دولت خود از روزنامهنگاران انتقاد کرده است که حرفهای نیستند و رسانههای مکزیک را «جانبدار»، «غیرمنصفانه» و «پسمانده روزنامهنگاری» توصیف کرده است.
چارچوب حقوقی
آزادی رسانهها در قانون اساسی مکزیک تضمین و توسط قانون آزادی رسانهها مصوب ۱۹۱۷ تحکیم شده است. در عمل هیچ قانون آشکاری برای محدود کردن یا سانسور آزادی رسانهها وجود ندارد و سانسور تحمیلی بر روزنامهنگاران با تهدید و حمله مستقیم علیه آنها انجام میشود تا آنکه با شکایات حقوقی، زندانی کردن، یا حکم به تعلیق فعالیتهای آنان باشد.
زمینه اقتصادی
اقتصاد مکزیک متنوع است و شامل صنایع فناوریهای پیشرفته، تولید نفت، استخراج معادن و کارخانههای تولیدی میشود. گرچه این کشور پس از برزیل دومین اقتصاد بزرگ آمریکای لاتین است اما از همهگیری کووید-۱۹ ضربه سختی خورد و بین ماههای مارس تا دسامبر ۲۰۲۰ بیش از ۲ میلیون شغل را از دست داد. روزنامهنگاران مجبور به پیدا کردن منابع دیگری برای درآمد شدند و سعی کردند کار خود را به عنوان روزنامهنگار آزاد ادامه دهند.
زمینه اجتماعی - فرهنگی
مکزیک کشوری عظیم است و پرجمعیتترین شهرهای دنیا را دارد، از این میان میتوان به مکزیکو سیتی و حداقل هفت شهر دیگر اشاره کرد که بیش از یک میلیون نفر سکنه دارند. از گذشته برای عموم مردم اصلیترین منبع دریافت اطلاعات تلنولاس (telenovelas) است که مخاطبان بسیاری دارد و حلقه ارتباطاتی میان رسانههای جمعی و شهروندان است. لویزا که شرکتی خصوصی و خانوادگی و نزدیک به دولت است، بزرگترین عرضه کننده منابع این رسانههاست.
ایمنی
همدستی مقامهای دولتی و سازمانهای مجرمانه خطری جدی علیه امنیت روزنامهنگاران است و نظام قضایی را در تمام سطوح آسیب پذیر کرده است. روزنامهنگارانی که درباره موضوعهای حساس سیاسی یا جنایات سازمانیافته کار میکنند، به ویژه در سطوح محلی، اخطار و تهدید دریافت میکنند و بیشتر در خونسردی کامل به قتل میرسند. برخی هم ربوده میشوند و دیگر هرگز دیده نمیشوند یا برای تضمین بقای خود به خارج از کشور فرار میکنند. رییسجمهور لوپز اوبرادور هنوز اصلاحات لازم برای مقابله با خشونت علیه روزنامهنگاران و بخشودگی خاطیان را انجام نداده است. از سال ۲۰۰۰ بیش از ۱۵۰ روزنامهنگار در مکزیک به قتل رسیدهاند.