با کاهش تنشها درباره استقلال کاتالان، خشونت علیه روزنامهنگاران بسیار کم شده است و خوشبختانه این خشونتها هنگام اعتراضهای مردمی علیه تمهیدات مبارزه با همهگیری کووید-۱۹ دیده نشدند. اما حق دانستن با قطبی شدن سیاست و قانونگذاری ناکامل تهدید میشود.
دورنمای رسانهای
دورنمای رسانههای اسپانیا با میزان بالای تمرکز مالکیت رسانهها در سطح ملی شناخته میشود. رسانههای خصوصی آترسمدیا (Atresmedia) و مدیاست (Mediaset) و رادیو و تلویزیون دولتی آرتیویای (RTVE) بیش از ۷۵ درصد بازار رسانههای دیداری و شنیداری را به خود اختصاص دادهاند. در سطح محلی هم رسانههای دولتی حضور پررنگی دارند و در فدراسیون رادیو و تلویزیونهای محلی (Federation of Regional Radio and Television Entities) متحد شدهاند که این امر احتمال دخالت سیاسی را افزایش میدهد. با این همه گوناگونی بیشتری در عرصه مطبوعات وجود دارد.
زمینه سیاسی
مانند خود جامعه اسپانیا، بخشی از رسانهها هم قطبی شدهاند و انتشار عقاید و دیدگاهها را جایگزین گزارشدهی کردهاند که بافزایش بیاعتمادی به روزنامهنگاران را در پی دارد. برخی روزنامهنگاران دولت نخستوزیر پدرو سانچز (Pedro Sánchez) را به عدم شفافیت درباره نحوه اداره همهگیری کووید-۱۹ متهم کردند و در همین حال راست افراطی به آزار و حمله علیه روزنامهنگارانی میپردازند که از گزارشهای انتقادی آنها راضی نیستند.
چارچوب حقوقی
در حالی که بندهای جنجال برانگیز «قانون ساکت کردن» برای ابطال به مجلس کشور رفتهاند، پلیس هنوز از قدرت خود استفاده میکند تا روزنامهنگاران را بازداشت کند و دادگاهها نیز گاهی به نفع روایت پلیس در برابر روزنامهنگاران رای میدهند. رسانهها همچنین قربانی رویه قضایی میشوند که تلاش میکند حقوق آنها را در حفاظت از محرمانه بودن منابعشان نقض کند.
زمینه اقتصادی
درجه بالای تمرکز مالکیت رسانهها با فقدان شفافیت درباره تاثیر مالکان بر رسانههای بخش دولتی همراه شده است. این عدم شفافیت همچنین درباره مخارج تبلیغات بخش دولتی و شرکتهای بزرگ بخش خصوصی نیز وجود دارد. از بحران اقتصادی ۲۰۰۸ که به از دست رفتن مشاغلی در عرصه رسانه منجر شد، روزنامهنگاری حرفهای آسیب پذیر شده است.
زمینه اجتماعی - فرهنگی
جامعه اسپانیا بردبار است و از تنوع استقبال میکند و روزنامهنگاران به ندرت زیر فشار مقامهای دولتی قرار میگیرند. مجلس در حال جرمزدایی از برخی تخلفها از جمله «توهین به احساسات مذهبی»، «حمله به نمادهای کشور»، و «توهین به تاج و تخت» است، جرایمی که در گذشته ناقض آزادی بیان بودند.
ایمنی
اعتراض علیه تمهیدات مبارزه با همهگیری کووید-۱۹ با خشونت قابل توجهی علیه روزنامهنگاران همراه نبود. در همین حال تنشزدایی از مطالبههای استقلال کاتالان نیز باعث کاهش حملههای جسمی شده است که در گذشته باعث خشونتورزی علیه خبرنگاران به دست پلیس و معترضان شده بود. با این وجود، تعداد روزافزونی از روزنامهنگاران قربانی آزارگری در شبکههای اجتماعی میشوند.