منطقه ویژه اداری هنگ کنگ که بخشی از جمهوری خلق چین است روزی سنگر آزادی رسانهها بود. در سال ۲۰۲۰ پکن قانون امنیت ملی را اجرایی کرد که هدف آن به سکوت وادار کردن منتقدان بود. هنگ کنگ با پسرفت بیسابقهای روبهرو بوده است.
دورنمای رسانهای
هنگ کنگ، مستعمره سابق بریتانیا، دورنمای رسانهای متنوعی دارد و صدها نشریه و بیش از ۱۵ شبکه تلویزیونی دارد. از زمان انتقال مالکیت به چین در ۱۹۹۷، بیشتر رسانهها به کنترل دولت یا گروههای هوادار چین درآمدهاند. در ۲۰۲۱، دو رسانه خبری مستقل اصلی، یعنی اپل دیلی (Apple Daily) و استند نیوز (Stand News)، به زور تعطیل شدند و بسیاری از رسانههای کوچکتر هم به دلیل خطرهای حقوقی کارهای خود را متوقف کردند.
زمینه سیاسی
دولت هنگ کنگ مستقیم از پکن دستور میگیرد و آشکارا از اقدامات چین برای سانسور و انتشار پروپاگاندای خود حمایت میکند. رادیو تلویزیون هنگ کنگ (Radio Television Hong Kong) که رسانهای همگانی است پیشتر به خاطر تحقیقات بیپروایانه خود شناخته میشد اما اکنون به کنترل مدیریتی حامی دولت درآمده است که تردیدی در سانسور برنامههایی که دوست ندارد به خود راه نمیدهد.
چارچوب حقوقی
قانون بنیادی هنگ کنگ «آزادی بیان، رسانه و انتشارات» را به رسمیت میشناسد. با این وجود قانون امنیت ملی ابزاری برای ساکت کردن صداهای مستقل به بهانه مبارزه با «تروریسم»، «جداییطلبی»، «براندازی» و «توطئه با نیروهای خارجی» است. به دلیل عبارات مبهم، این قانون میتواند نسبت به هر روزنامهنگاری که به مسائل هنگ کنگ میپردازد اعمال شود، فارغ از این که مقیم کجا باشد.
زمینه اقتصادی
بیشتر رسانههای بزرگ در تملک گروههای حامی پکن هستند و رسانههای مستقل باقیمانده با فشار سیاسی روبهرو هستند. در ۲۰۲۱، دولت داراییهای اپل دیلی و استند نیوز را ضبط و آنها را مجبور کرد فعالیتهای خود را پایان دهند که منجر به بیکاری ۸۶۰ نفر از کارمندان آنها شد.
زمینه اجتماعی - فرهنگی
روزنامهنگاران هنگ کنگ در کل به دو گروه تقسیم میشوند، آنهایی که برای رسانههای چینی زبان کار میکنند و دیگر کسانی که برای رسانههای انگلیسی زبان یا رسانههای جهانی کار میکنند. روزنامهنگارانی که برای رسانههای مستقل یا حامی دموکراسی کار میکنند خیلی مورد احترام شهروندان هستند ولی به روزنامهنگارانی که برای روزنامهها یا تلویزیونهای حامی پکن کار میکنند با دیدی منفی نگریسته میشود.
ایمنی
هنگ کنگ تا سال ۲۰۱۴ مکانی خیلی امن برای روزنامهنگاران بود اما در این سال خبرنگارانی که جنبش چتر را پوشش دادند مورد هدف حملههای پلیس و نیروهای هوادار پکن قرار گرفتند. در اعتراضهای مردمی سال ۲۰۱۹ صدها روزنامهنگار قربانی خشونت پلیس و همچنین بازداشت و محاکمه شدند. در سال ۲۰۲۱ موج جدیدی از بازداشتها شروع شد و دهها روزنامهنگار به اتهام ارتکاب جرایمی علیه امنیت ملی بازداشت شدند.