دورنمای رسانه‌ای
سقوط کابل به دست طالبان در ۱۵ اوت ۲۰۲۱ دورنمای رسانه این کشور را تغییر داد. در سه ماه نخست ۴۳ درصد از رسانه‌های افغان ناپدید شدند. از ۱۰ هزار و ۷۸۰ نفری که تا اوایل ماه اسد/ مرداد در اتاق‌های خبر افغانستان کار می‌کردند (۸۲۹۰ مرد و ۲۴۹۰ زن) در جدی/دی تنها ۴ هزار و ۳۶۰ نفر هنوز در این حرفه باقی مانده بودن (۳۹۵۰ مرد و ۴۱۰ زن)، که معادل با ۴۰ درصد روزنامه‌نگاران است. این وضعیت بیشتر بر زنان تاثیر داشته است: از زمان به قدرت رسیدن طالبان، از هر پنج زن بیش از ۴ نفر (۸۴ درصد) کار خود را از دست داده‌اند در حالی که این آمار برای مردان تنها یک نفر از هر دو تن (۵۲ درصد) است.
زمینه سیاسی
در ۱۶ سنبله/شهریور طالبان تشکیل حکومت خود با نام امارت اسلامی افغانستان را اعلام کرد. این امر خیلی باعث سردرگمی روزنامه‌نگاران شد چرا که از سوی نهادهای مختلف دولت حکم و اخطار دریافت می‌کنند که از آن میان می‌توان به وزارت فرهنگ و اطلاعات، استخبارات (اطلاعات)، وزارت امر به معروف و نهی از منکر، و مرکز رسانه و اطلاعات حکومت اشاره کرد.
چارچوب حقوقی
در ۳ فوریه ۲۰۲۲، ذبیح‌الله مجاهد، سخنگوی دولت و معاون موقت وزیر فرهنگ و اطلاعات کشور تایید کرد قانون رسانه که در مارس ۲۰۱۵ تصویب شد هنوز اجرایی است. تاسیس کمیسیونبررسی تخلفات رسانه‌ها هم در حال بررسی است.
زمینه اقتصادی
اقتصاد این کشور که تا حد زیادی به کمک‌های جهانی وابسته بود از هم فروپاشیده است. به گفته سازمان ملل بیش از ۲۲.۸ میلیون نفر در آینده‌ای نزدیک با بحران وخیم ناامنی غذایی مواجه خواهند شد. این وضعیت هم باعث تضعیف بیشتر رسانه‌ها شده است و روزنامه‌نگاری را حرفه‌ای شکننده‌تر کرده است.
زمینه اجتماعی - فرهنگی
در افغانستان همچنان پرداختن به بسیاری از موضوع‌ها در رسانه‌ها دشوار یا غیرممکن است. موضوع‌هایی چون مذهب، جایگاه زن و حقوق بشر خط قرمز هستند. اما به نظر می‌رسد جامعه مدنی در ماه‌های اخیر کمی بهبود یافته است و چندین سازمان، از جمله سازمان‌های مدافع آزادی رسانه، ایجاد شده‌اند یا در حال تاسیس و توسعه هستند.
ایمنی
در نتیجه تسخیر کابل به دست طالبان بسیاری از روزنامه‌نگاران به خارج از کشور فرار کرده‌اند. بسیاری دیگر هم مورد بازداشت و بازجویی پلیس افغانستان و استخبارات قرار گرفته‌اند. این بازداشت‌ها ممکن است خشونت‌آمیز باشد و می‌تواند از چند ساعت تا چند هفته به طول انجامد.