ایران با حبس ۴۱ روزنامه‌نگار، اکنون سومین زندان بزرگ جهان برای روزنامه‌نگاران است

به شمول نیلوفر حامدی، اولین روزنامه‌نگار زن که ماجرای قتل مهسا امینی را فاش کرد، دختری که در ۲۵ شهریور به دلیل «پوشش نامناسب» توسط پلیس بازداشت شد، ماموران دولت ایران ۳۱ روزنامه‌نگار دیگر را بازداشت کردند که از این میان ۲۷ نفر، شامل ۱۰ روزنامه‌نگار زن، هنوز پشت میله‌های زندان هستند. از آن‌جا که ۱۴ روزنامه‌نگار پیش از موج جدید اعتراضات و سرکوب، زندانی بودند تعداد کل روزنامه‌نگاران زندانی در ایران به ۴۱ نفر رسیده است که با این بعد از چین با ۱۰۲ و میانمار با ۶۷ روزنامه‌نگار زندانی، قرار می‌گیرد.

اطلاعات گزارش‌گران بدون مرز نشان می‌دهد تعداد کنونی روزنامه‌نگاران زندانی در ایران در دو دهه گذشته هیچ وقت بیشتر از این نبوده است، حتی در دوره قبلی اعتراضات که آن هم به شدت سرکوب شد. روزنامه‌نگارانی که در سال ۲۰۱۹ هنگام پوشش اعتراضات به افزایش ناگهانی قیمت سوخت توسط مقام‌های ایرانی بازداشت شدند ۳۳ نفر بود. بیشتر از سال ۲۰۱۸ که در آن هم ۳۰ نفر  بازداشت شده بودند، سالی که شاهد شکل‌گیری چند اعتراض مدنی در کشور بود.

روزنامه‌نگار ایرانیی که می‌خواست هویتش پنهان بماند به گزارش‌گران بدون مرز گفت: «در پنج سال گذشته و برای من که تجربه مشاهده چندین اعتراض را داشته‌ام به جرات می‌توانم بگویم فشار نیروهای امنیتی هرگز به میزان کنونی اعتراض‌های سراسری در کشور به قتل مهسا امینی نبوده است. در هر دوره فشار زیادی بر رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران بود و ما احضاریه و تهدید دریافت می‌کردیم اما نه آن‌قدر که امروز شاهدیم.»

به نظر نمی‌رسد هیچ مکان امنی برای روزنامه‌نگاران وجود داشته باشد. آنان در ۱۴ شهر مختلف، از شهرهای کوچک گرفته تا پایتخت کشور، تهران، بازداشت شده‌اند.

بنابر یافته‌های گزارش‌گران بدون مرز با افزایش محدودیت‌ها بر رسانه‌ها و کارهای روزنامه‌نگاری توسط مقام‌های ایران، نه تنها روزنامه‌نگاران هنگام پوشش اعتراضات بازداشت و شکنجه شده‌اند، بلکه نیروهای امنیتی ایران دست کم به خانه ۱۳ روزنامه‌نگار یورش برده‌اند و آنان را دستگیر کرده‌اند.

ایرج جمشیدی، پدر نوید جمشیدی و بنیان‌گذار روزنامه آسیا در ویدیویی که در ۳ مهر  در وبسایت خود منتشر کرد، توضیح داد: "نیمه شب گذشته تلفن من در حالی که خواب بودم به صدا درآمد و همسر فرزندام هراسان و گریه‌کنان گفت - در خانه را دارند می‌شکنند- حرکت کردیم به سمت خانه فرزندمان، نوید جمشیدی. چه خبر بود؟ افرادی در خانه ورود کرده بودند؛ ده نفر به یک نفر و نوید جمشیدی را از پشت با دست‌بند بسته بودند و خانه را می‌گشتند، دنبال چه می‌گشتند؟ نمی‌دانم." نوید جمشیدی روزنامه‌نگاری آزاد است که به دلایلی نامعلوم از۲ مهر به دست نیروهای امنیتی ایران بازداشت شد.

از زمان شروع اعتراضات، دسترسی به اطلاعات و کار روزنامه‌نگاران زیر نظر و در مهار دولت ایران بوده است. از  یک سو  دسترسی به اینترنت تقریبا هر روز قطع می‌شود و مقام‌های دولتی از اتصال به وی‌پی‌ان (VPN) هم جلوگیری می‌کنند. و از سوی دیگر  دیگر هم رسانه‌های مستقل در ایران به دقت توسط مقام‌های دولتی زیر نظر هستند و همین محدودیت باعث شده است بسیاری به خودسانسوری روی بیاورند تا از سازمان‌های رسانه‌ای خود محافظت کنند و روزنامه‌نگاران خود را از حمله نیروهای امنیتی در امان دارند.

در شاخص آزادی رسانه ۲۰۲۲ گزارش‌گران بدون مرز ایران در رتبه ۱۷۸ از ۱۸۰ کشور دنیا قرار گرفت و جایگاه خود به عنوان یکی از بدترین کشورهای دنیا برای آزادی رسانه‌ها را حفظ کرد.