گزارش‌گران بدون مرز (RSF) نامزدهای جایزه آزادی رسانه‌ها در سال ۲۰۲۰ را اعلام کرد

سازمان گزارش‌گران بدون مرز (RSF)، فهرست ۱۲ تن از خبرنگاران و رسانه‌های جمعی را از ۱۲ کشور جهان برای دریافت جایزه آزادی رسانه‌ها سال ۲۰۲۰ میلادی که قرار است به تاریخ ۸ دسامبر در شهر تایپه پایتخت تایوان اهدا شود، اعلام کرد.


۷ خبرنگار که چهار تن‌شان زن هستند و نیز ۵ رسانه در سه بخش که شامل جایزه شجاعت، جایزه تاثیر‌گذاری و جایزه استقلال، باهم به رقابت می‌پردازند. این خبرنگاران از رسانه های تحقیقی از کشورهای چون روسیه، برازیل، فیلیپین، هند و فرانسه می باشند. 

 

کریستف دلوار، دبیر اول سازمان RSF در این رابطه گفت: "سازمان گزارش‌گران بدون مرز، جایزه آزادی بیان را به آن عده از خبرنگارن اهدا می‌کند که با شجاعت یا استقلال و تاثیرگذاری کارشان در تحقیق و گزارش‌دهی به گونه‌ای ویژه انگارهای روزنامه‌نگاری را که ما از آن‌ها دفاع می‌کنیم، مجسم کرده‌اند." وی افزود: "این جایزه تنها به خاطر ارج‌گذاری به آنان نیست، بلکه هدف از آن اعلام حمایت از خبرنگارانی است که بارها به خاطر تجسم این ارزشها، راهی زندان شده، مورد پیگرد قرار گرفته و یا تهدید شده‌اند."

 

تایپه پایتخت تایوان این بار میزبانی اهدای جایزه آزادی رسانه‌ها را پس از لندن و برلین که به ترتیب در سال های ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ میلادی میزبان مراسم اهدای این جایزه بودند، عهده دار خواهد بود. قرار است این مراسم در ۸ ماه دسامبر در کتابخانه ملی تایپه برگزار شود و به گونه زنده از فیسبوک به زبان چینی و نیز در یوتیوب به زبان انگلیسی پخش شود.

 

سدریک الویانی، مدیر بخش شرق آسیای گزارشگران بدون مرز گفت: " تایوان به علت کنترول موفق بیماری کرونا بدون قربانی کردن آزادی‌های بنیادین، مکان مناسب برای میزبانی مراسم اهدای این جایزه است." وی افزود: "تایوان هرسال ریاست شاخص آزادی بیان سازمان گزارشگران بدون مرز در کشورهای آسیایی را به عهده دارد و بهترین مدل جاگزین در نظام استبدادی چین محسوب می شود."

 

هیات داوران ۲۸ مین دوره‌ی اهدای جایزه آزادی رسانه‌های سازمان گزارش‌گران بدون مرز تحت ریاست پییر هسکی روزنامه نگار و رییس انجمن فرانسه این سازمان متشکل از خبرنگاران برجسته و مدافعان آزادی  اطلاع‌رسانی از سراسر جهان است.

 

هیات داوران:

رعنا ایوب خبرنگار هندی و سرمقاله نویس روزنامه واشنگتن پست، رافایل باچکوی خبرنگار فرانسوی روزنامه لوموند، مازن درویش حقوقدان اهل سوریه و رییس مرکز رسانه ها و آزادی بیان سوریه، زاینه ارهایم خبرنگار سوری و هماهنگ کننده موسسه گزارشدهی جنگ و صلح، اریک کابندرا خبرنگار تحقیقی اهل تانزانیا، حمید میر خبرنگار، سرمقاله نویس و نویسنده پاکستانی، فردریک اوبرمایر خبرنگار تحقیقی روزنامه سودیوچه زایتونگ از کشور آلمان و میخاییل زیگر خبرنگار روسی موسس و سردبیر دوژد یگانه کانال مستقل تلویزیونی در روسیه هستند. 

                   


نامزدان جایزه شجاعت:

ایلینا میلاشینا از روسیه


خبرنگار تحقیقی نشریه سه هفته ای نووایا گازتا در شهر مسکو است، وی مسایل مربوط به چیچن را پوشش می‌دهد و این سمت را پس از آن عهده دار شد که همکارش آنا پولیتکووسکایا در سال ۲۰۰۶ میلادی به قتل رسید.

ایلینا تاکنون چندبار مورد حملات فزیکی (آخرین مورد آن در ماه فبروری (فوریه) در هوتل محل اقامتش در شهر (گروزنی اتفاق افتاد)، تهدید به مرگ و سانسور (یک مقاله وی در باره‌ی مدیریت ضعیف دولت چیچن در مبارزه با بیماری ویروس کرونا در ماه اپریل (آوریل) از وب سایت روزنامه حذف شد) قرار گرفته است. اما با وجود این وی به نوشتن مقاله‌های سازش ناپذیرش در مورد مسایل بسیار حساس در جمهوری خودمختار چیچن که توسط فرد قدرتمندی چون رمضان قدیروف اداره میشود، ادامه می‌دهد.  

مارگاریتا "گینگ گینگ" واله از فیلپین

در ماه ژوئن سال ۲۰۱۹ میلادی برای چندین روز به گونه‌ای مخفیانه به هدف ارعاب در بازداشت قرار گرفته، به افشای موارد نقض حقوق بشر در جنوب غرب فیلیپین که  در مهار قانون‌های نظامی قرار دارد، ادامه می‌دهد. وی به عنوان سرمقاله نویس و نویسنده در روزنامه و وب سایت (داواو تودی) مسایلی را مانند حقوق مردم بومی، حقوق زنان در مناطق روستایی و نیز موضوعات مربوط به محیط زیست پوشش می‌دهد که دیگر نهادهای خبری آن را نادیده گرفته‌اند.  گینگ گینگ "سیستم دوترته"  ( رییس جمهور فعلی) را که قبل از کاندیداتوری برای ریاست جمهوری در دوره‌ای طولانی شهردار داوائو بود به خوبی واگویی کرد.

فهد شاه از کشمیر -هند



سردبیر ویب سایت  تحقیقی (کشمیر والا) است که و به گونه مداوم از سوی پولیس جهت ارایه‌ی توضیحات و به هدف ترس و تهدید و نیز مجبور کردن وی به افشای منابع اطلاعات خود احضار می‌شود، ولی او حاضر به افشای آن تحت هیچ شرایطی نشده است. او همچنین هدف حملات فزیکی قرار گرفته است. رسانه او نقش مهمی در دفاع از آزادی رسانه‌ها با استفاده از شیوه های خلاقانه در اطلاع رسانی به ۸ میلیون شهروندان کشمیر با در نظر داشت این حقیقت که این شهروندان از تماس با دنیای خارج پس از لغو خود مختاری این منطقه در ماه اگست سال۲۰۱۹ میلادی محروم شدند، ایفا می‌کند.

محمد مساعد از ایران


خبرنگار اقتصادی مستقل که برنده چند جایزه‌ نیز هست، از سوی سپاه پاسداران ایران در ماه بهمن/دلو سال پیش بعد از این که مقاله هایی در انتقاد از دولت به خاطر عدم آمادگی در مبارزه با همه گیری ویروس کرونا در رسانه‌های مجازی منتشر کرد، احضار شد. وی قبلا موفق به دریافت جایزه امین الضرب و نیز جایزه آزادی بیان از سوی دویچه وله به عنوان بهترین خبرنگار اقتصادی در ایران و به خاطر تحقیقاتش راجع به فساد در ایران شده بود.مساعد، بعدا آزاد شد، اما تلفن همراه و کمپیوتر لپ تاپش مصادره شدند و حساب‌های کاربری وی در توییتر و تلگرام نیز بسته شد. سال گذشته وی چندین بار به خاطر یک توییت بازداشت شد و اسمش در فهرست خبرنگاران تحت خشونت از سوی انجمن بین‌المللی آزادی رسانه‌ها گنجانیده شد.

نامزدان دریافت جایزه تاثیرگذاری:

صدای جیبوتی (ال وی دی) (جیبوتی)

 

فعالیت‌هایش در کشور ممنوع شده است و برنامه هایش را از فرانسه پیش می‌برد با یک شبکه‌ای از خبرنگاران و همکاران رضاکار که مخفیانه کار می‌کنند خبرها و اطلاعات را منتشر می‌کنند. این شبکه مانند جزیره‌ای از اطلاعات آزاد در کشوری است که تنها نهادهای خبری دولتی که مجاز به فعالیت هستند به تبلیغات به نفع حاکمیت اشتغال دارند، این رسانه باوجود در اختیار داشتن بودجه و امکاناتی اندک، چندماه پیش یک تلویزیون انترنتی را راه‌اندازی کرد که شهرت و اعتبار آن رو به افزایش است. پوشش قضیه فواد یوسف علی یک افسر نیروی هوایی که از سوی دولت بازداشت شده بود، نمونه‌ای از فعالیت‌های این رسانه است، که دستگاه حاکم را نگران کرد. این خلبان پیشین پس از فرار ویديوهایی را در انتقاد از اسماعیل عمر گویله رییس جمهوری جیبوتی منتشر کرد. ال وی دی همواره تحت فشار مقام های دولت قرار دارد، اما هنوز از طریق کارزار آزادی‌های برآیند گزارش‌گران بدون مرز قابل دریافت است. 

 


رادیو میرمن در افغانستان

این کانال رادیویی برای نخستین بار در ولایت (استان) کندهار آغاز به نشر کرد به هدف توانمندسازی زنان در افغانستان. این رادیو توسط ۱۵ زن که شامل خبرنگاران، تهیه کنندگان و کارمندان فنی هستند برنامه‌های روزانه خود را به هدف ایجاد تغییر در اذهان عمومی راجع به جنسیت، ترویج انتخاب زنان در اداره‌های عامه و دیگر نهادها، روشن کردن جوانب خشونت جنسیتی به پیش می‌برد. این رادیو همچنین دوره‌های آموزش خبرنگاری را برای زنان راه اندازی می‌کند. این نهاد رسانه‌ای فعالیت‌های خود را با وجود تهدید از سوی طالبان، هشدارها از سوی نهادهای امنیتی و حملات علیه خبرنگاران ادامه می‌دهد.

.

خبرنگار تحقیقی است که در باره مسایل امنیت عمومی، قاچاق مواد مخدر و بخش عامه برای نشریه برازیلی (اینترسپت) مقاله می نویسد. وی با افشای کشورهای دخیل در این مورد نقش مهمی در افشای دخالت‌های مالی سازمان های جهانی در جنگ کارتل‌های جنایت سازمان یافته که سبب آزار و اذیت در ریو دی ژانیرو ایفا کرده است. ایالات متحده، روسیه، چین، بلژیک و سازمان ناتو از جمله این کشورها و سازمان‌ها هستند. او همچنین در فوگو کروزادو (آتشباری متقابل) که خشونت های ناشی از استفاده از اسلحه را در روی و ریسایف دنبال می کند، دست دارد و یک پایگاه ارایه منبع باز را اداره می کند که به توسعه امنیت عمومی کمک می کند. او از جمله اشخاص متنفذی است که خبرنگاری مستقل و متنوع را در کشور ترویج می‌بخشد.


  

 نامزدان دریافت جایزه استقلال

لینا آتالا از مصر

سردبیر و از بنیانگذاران روزنامه اینترنتی مادا مصر یکی از محدود رسانه‌های مستقل بازمانده در مصر است. او از جمله خبرنگارانی است که شجاعت مبارزه با موضوعات حساسیت برانگیز و نیز مبارزه علیه خودسانسوری است. در کشوری که اکثریت رسانه‌ها متعلق به نزدیکان رییس جمهور هستند، وی می‌داند برای استقلال باید بهای آن راپرداخت. او چندبار مورد بازجویی برای تحقیقات و گفت و گو‌هایی که وی انجام داده است، قرار گرفته است و محل کارش در سال ۲۰۱۹ میلادی پس از آن که گزارش تحقیقی‌اش درباره‌ی پسر عبدالفتاح السیسی رییس جمهور مصر منتشر شد، مورد حمله پولیس قرار گرفت. دسترسی به ویب سایت روزنامه مادا مصر در داخل مصر از سه سال بدینسو از سوی مقامات دولت ممنوع شده است.لینا آتالا در سال ۲۰۲۰ میلادی در میان یکصد شخصیت با نفوذ از سوی مجله تایمز قرار گرفت.

پتر اوج از مجارستان


یک شخصیت پیشتاز خبرنگاری مستقل در مجارستان و ویراستار خبری ویب سایت ۴۴۴ است. او در سال ۱۹۹۹ میلادی اقدام به تاسیس پورتال خبری مستقل ایندکس کرد و برای ۱۱۱ سال به عنوان ویراستار تا زمانی که دولت به مداخله در محتوا و ترکیب کارمندان آن آغاز کرد، در آنجا خدمت می کرد. وی شخص با اراده و موسس ویب سایت ۴۴۴ یکی از محدود رهنماها برای رسانه‌های آزاد در مجارستان است. ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان تلاش کرد تا مانع ادامه فعالیت این آخرین رسانه‌ی مستقل در ماه ژوئیه سال گذشته شود.

انجمن خبرنگاران کامبوج


راه اندازی انجمن خبرنگاران کامبوج (کامبو جی ای) در دسامبر ۲۰۱۹ میلادی موجب تحریک بر اثر یک واقعه غافلگیر کننده شد: یک گروه تحت رهبری هون سن نخست وزیر کامبوج که سی سال است قدرت را در این کشور در دست دارد، با خشونت اقدام به نابودی رسانه های آزاد کرد و صنعت رسانه ای کشور را ویران کرد. در این زمینه ظهور انجمن خبرنگاران کامبوج چون اکسیژن برای تنفس راحت خبرنگاران به شمار می‌رفت.این انجمن به عنوان سکوی خبری مستقل توسعه یافته، زمینه را برای خبرنگاران کامبوج فراهم کرد تا خود را تبارز دهند و نیز سوء استفاده از آزادی رسانه ها را بازتاب دهند و در راه اندازی دوره های آموزش خبرنگاری تخقیقی و اصول اخلاقی کمک کنند. این آخرین سنگر رسانه های آزاد در کشور است و ۱۰۰ عضو دارد.

لا پرسنا نیکاراگوئه

در سال ۱۹۶۲ میلادی با شعار "در خدمت حقایق و عدالت" ایجاد شد و بزرگترین روزنامه نیکاراگوئه است و از هیچ انتقادی علیه دولت اورتگا دریغ نمی کند و اکثرا به عنوان خط آتشین محسوب می شود.  این روزنامه مشکلات زیاد مالی را در سه سال گذشته تجربه کرده است. لا پرسنا در ۱۸ ماه گذشته با مشکل کمبود کاغذ روزنامه‌نگاری و دیگر مواد خام روبرو بود که مجبور به کاهش در تعداد صفحات روزنامه شد. در این اواخر لا پرسنا هدف مراحل نامناسب قانونی بوده است تا جریمه های گزاف پرداخت کند. در سرمقاله این روزنامه که تحت عنوان "دیکتاتوری لا پرسنا را خفه می کند" در ۲۷ ژانویه نشر نشد، رهبری روزنامه اظهار داشت که نشر روزنامه در اثر سانسور بوروکراسی به تعویق افتاده است.


********

بی پولی خبریالانو د ۲۰۲۰ کال د بیان د آزادې جایزی لپاره نوماندان اعلان کړ

د بی پولی خبریالانو سازمان د ۱۲ تنه خبریالانو او رسنیو نوملړ له ۱۲ هیوادونو څخه د ۲۰۲۰میلادی  کال د بیان د آزادی د جایزی د ترلاسه کولو لپاره چی تمه ده د ډسمبر د میاشتی په ۸ مه نیټه د تایوان پلازمینه تایپه ښار کی ورته ډالۍ شی اعلان کړ.

ټاکل شوی چی د ۷ تنه خبریالانو له جملی څخه چی څلور تنه یی ښځینه دی او همدارنګه ۵ ډله ییزې رسنۍ (د رسنیو بنسټونه) په دری برخو کی چی د زړورتیا جایزه، د اثر جایزه او د خپلواکۍ جایزو لپاره له یو بل سره سیالۍ وکړی. دا خبریالان په روسیه ، برازیل ، فیلیپین ، هندوستان او فرانسه کې له تحقیقاتي رسنیو څخه دي.

د بی پولی خبریالانو د سازمان عمومی رییس کریسټو دلاویر وویل: بې پولې خبریالان هغه ژورنالیستانو ته د بیان د آزادۍ جایزه ورکوي چې د دوی د زړورتیا یا خپلواکۍ او په څیړنه او راپور ورکولو کې د دوی د کار اغیزمنتوب له مخې په ځانګړي ډول د ژورنالستیک آندونه چې موږ یې دفاع کوو مجسم کړی دی.

هغه زیاته کړه: دا جایزه یوازې د دوی د ویاړ لپاره نه ، بلکه د هغو خبریالانو د ملاتړ لپاره دی چې ډیری وختونه د دې ارزښتونو د مجسم کولو لپاره بنديان شوي، ځورول شوي او یا ګواښل شوي دي.

تایپه، د تایوان پلازمینه به دا ځل د بیان د آزادۍ د جایزو د ورکړی کوربه وي ، له دی وړاندی لندن او برلین په ترتیب سره په 2018 او 2019 میلادی کال کې د دی جایزو د ورکړی کوربه توب کړی وو. دا مراسم به د ډسمبر په اتمه د تایپي ملي کتابتون کې ترسره شي چی په فیسبوک کی به په چینایی او په یوټیوب کې به په انګلیسي ژبه په ژوندۍ بڼه خپریږي.

د بی پولی خبریالانو د ختیځی آسیا څانګې مدیر " سیډریک الویاني وویل: تائیوان د جایزی د ورکړی مراسمو کوربه توب لپاره یو ښه ځای دی ځکه چې دوی وکولای شو چی په بریالیتوب سره بی له دی څخه چی اساسي آزادی قرباني کړی د کرونا ناروغی کنټرول کړه.

هغه زیاته کړه: تایوان هرکال په آسیایی هیوادونو کې د بی پولی خبریالانو دبیان د آزادی د برخی مشري په غاړه لری او دا د چین واکمن مستبد سیسټم کې غوره بدیل ماډل دی.

د بی پولی خبریالانو د سازمان د قضا کمیټه د بیان د آزادی د جایزو دورکړی ۲۸ دوری د پییر هسکی ددی سازمان ريیس تر ریاست لاندی د ټولی نړی د غوره خبریالانو او د بیان د آزادی د ملاتړکوونکو څخه جوړه شوی ده.

قضا کمیټه:

هندی خبریال او د واشنګټن پوسټ ورځپاڼی سرمقاله لیکونکی رعنا ایوب، د لومونډ فرانسوی ورځپاڼی  خبریال رافایل باچکوی، له سوریی څخه د سوریی د بیان د آزادی او رسنیو د مرکز رییس او حقوق پوه مازن درویش، له سوریی څخه خبریاله او د سولی او جنګ موسسی د راپورونو همغږی کوونکی زاینه ارهایم، تانزانیایی څیړنیز خبریال اریک کابندرا،  د پاکستان سرمقاله لیکونکۍ، لیکوال او خبریال حمید میر، د آلمان هیواد سوډیوچه زایتونګ ورځپاڼی څیړونکی خبریال اوبر مایر او د روسی هیواد د يوازینی خپلواکه ټلویزونی شبکی بنسټ ایښودونکی او رییس میخاییل زیګر دی.

د زړورتیا د جایزی نوماندان:

له روسی څخه ایلینا میلاشینا: د مسکو په ښار کی د نووای ګازتا په دری اونیزه خبرپاڼه کی څیړونکی خبریاله ده، هغه د چیچن اړوند مسایل تر پوښښ لاندی نیسی او دا دنده یی هغه وخت په غاړه واخیسته کله یی چی همکار آنا پولیتکووسکایا په ۲۰۰۶ زیږدیز کال کی ووژل شو.

په ایلینا تر اوسه څو ځلی فزیکی برید شوی چی وروستی ځل یی د فیبروری په میاشت کی د دی د هستوګنځی په هوټل کی پیښه شوه، د مرګ ګواښونه او سانسور (  د آپریل په میاشت د دی یوه مقاله د چیچن د دولت د کمزوری مدیریت د کرونا د ناروغی سره د مبارزی په هکله د ورځپاڼی له ویب سایټ څخه لری شوه) ګواښل شوی وه. په هرصورت ، هغه د چیچنیا په خودمختاره جمهوریت کې په خورا حساس مسلو باندې غیر متناقض مقالې لیکلو ته دوام ورکوي ، کوم چې د رمضان قادروف په څیر د ځواکمن شخصیت لخوا پرمخ وړل کیږي.

- مارګیریټا "ګینګ ګینګ" واله:  چې له فیلیپین څخه دی ، څوک چې د 2019 کال د جون په میاشت کې د ډارولو لپاره په پټه د څو ورځو لپاره توقیف شوی وه ، اوهغه په جنوب لویدیز فیلیپین کې چیرته چی  نظامی قانون حاکم دی له بشري حقونو څخه د ناوړه ګټه اخستنی او سرغړونی افشا کولو ته دوام وروکوی.

هغه د یوی لیکونکی او سرمقاله لیکونکی په حیث د داواو ټوډی په ورځپاڼه او ویب سايټ کی ځانګړی مسلې لکه د ځایی خلکو حقونه ، په کلیوالي سیمو کې د ښځو حقونه ، او چاپیریال ترپوښښ لاندی نیسی  چې د نورو خبري رسنیو لخوا ورته پام نه کیږي.

 د هند تر ولکی لاندی کشمیر څخه فهد شاه: د کشمیر والا د څیړنیز ویب سایټ رییس ده هغه په دوامداره توګه د پولیسو له لوری د تهدید په مقصد غوښتل شوی اوهمدارنګه تهدید شوی چی توضیحات ورکړي ، او هغه دې ته اړباسي چې د معلوماتو سرچینې افشا کړي، خو هغه په هر ډول شرایطو کی دا افشا کول رد کړی. او دی هم د فزیکی حملو ښکار شوی.

د هغه رسنۍ د کشمیر د ۸ اتو ملیونو اتباعو ته د معلوماتو ورکولو لپاره د تخلیقي میتودونو په کارولو سره د رسنیو د آزادۍ په دفاع کې مهم رول لوبولی ، دې حقیقت ته په پام سره چې دا اتباع د 2019 کال د اګست په میاشت کې د سیمې د خپلواکۍ له ختمیدو راهیسې له بهرنۍ نړۍ سره اړیکې نه لري.

- محمد مساعد: د ایران نامتو آزاده اقتصادي خبریال چی د جایزی ګټونکی هم ده، د روان کال فبرورۍ کې د سپاه پاسداران لخوا هغه مهال چې په خواله رسنیو یې د کوروناویرس ناروغۍ پروړاندې مبارزه لپاره د حکومت نه چمتوالی په خاطر پر حکومت انتقاد وکړ. احضار شوی.

هغه تر دې دمخه د ایران د اداري فساد په اړه د خپلې څیړنې لپاره په ایران کې د غوره اقتصادي خبریال په توګه د امین ال ضرب جایزه او همدارنګه د بیان د آزادۍ لپاره دویچه ویله جایزه ترلاسه کړه.

مساعد، وروسته له راخوشی شو، خو ورسره ټلیفون او لپ ټاپ یی ضبط شول او په ټویټر او ټلیګرام کی یی حسابونه هم وتړل شول. . هغه تیر کال څو ځله د یو ټویټ لپاره نیول شوی وو او نوم یې د  د آزادو رسنیو نړیوالی ټولنی لخوا د تاوتریخوالي لاندی خبریالانو لیست کې شامل شو.

 

د آثر جایزه د ترلاسه کولو نوماندان

- لا فویکس دی جیبوتی (ال وی دی) (جیبوتی) چی فعالیتونه یی په جیبوتی کی ودرول شول او اوس خپلی خپرونی له فرانسی څخه پر مخ وړی، او د خبریالانو او رضاکاره همکارانو له یوی شبکی سره چی په پټه کار کوی خبروته او معلومات وړاندی کوی .

دا شبکه په داسې یو هیواد کې د وړیا معلوماتو غړیو په څیر ده چیرې چې یوازې دولتي خبري رسنۍ چې د دولت په ګټه تبلیغاتو کې برخه اخلي د فعالیت کولو اجازه لري. د ډیری کمی بودیجې درلودو سره سره ، دې رسنۍ څو میاشتې دمخه د انټرنیټ تلویزیون جوړ کړ ، چې شهرت او اعتبار یې مخ په ډیریدو دی. د فواد یوسف علی د قضیې پوښښ ، د هوایی ځواک افسر چې د حکومت لخوا نیول شوی دا د دې رسنۍ د فعالیتونو یوه بیلګه ده چې واکمن حکومت یی اندیښمن کړ. دی پخوانۍ پیلوټ له تښتیدلو وروسته د جیبوټي پر ولسمشر اسماعیل عمر ګویله باندې د انتقاد کولو ویډیوګانې خپرې کړې. ال وی ډی تل د حکومتي چارواکو تر فشار لاندې وي ، مګر دا لاهم د بی پولی خبریالانو له لارې د ترلاسه کیدی وړدی.

فرانسوي ډیسکلوز: دا ځوانه څیړنیزه او مخابراتي رسنی ده ، چې عموما د ښواشخاصو او لوستونکو لخوا تمویل کیږي ، د خلکو لپاره د علاقې وړ مسلې، لکه د چاپیریال ، ټولنیزی، کرنې او خوراکي لټوي. د ډیسکلوز هدف د عامه مباحثې پیل کول دي او خلکو ته وسیلې چمتو کول دي ترڅو معلوماتو ته د دوی حق وکاروی او مخ پر وړاندی ګامونه پورته کړي. په 2020 کال کې، د ماشومانو د ناوړه ګټه اخیستونکو مجرمانو په اړه د دی رسنی افشاکونه د سپورت فدراسیون د رییس د استعفا لامل شو.

یو کال دمخه ، دی رسنی په یمن کې د فرانسوي جوړی شوو وسلو کارولو په اړه یو حیرانونکی راپور خپور کړ، چې حکومت یې دی ته اړ ایستل شو چې ملت ته یې په دی هکله معلومات ورکړی. او د ډیسکلوز رسنی دوه بنسټ ایښودونکو د ملي دفاع د محرمیت په اړه د جوړو شوو څیړنو د یوی برخې په توګه د فرانسې داخلي امنیت ادارې لخوا د پوښتنو ګر ویګنو لپاره وغوښتل شول. دا څیړنه آرشیف شوې دی.

- په افغانستان کې د راډیو میرمن راډیو: دا غږیزه رسنی چی په لومړي ځل یی په کندهار ولایت کې په افغانستان کې د ښځو د مقام د ودې په مقصد خپرونې پیل کړې. دا راډیو د 15 میرمنو لخوا پرمخ وړل کیږي ، د دی راډیو مقصد چی د ژورنالستانو، تولید کونکو او تخنیکي کارمندانو په شمول ورځني برنامې پر مخ وړی چې د جنډر په اړه د خلکو ذهنیت بدلول ، په عامه دفترونو او نورو ادارو کې د میرمنو انتخاب رواج کول ، او د جنډر پر بنسټ تاوتریخوالي روښانه کول دي. دا راډیو د میرمنو لپاره د ژورنالیزم روزنې کورسونه هم پرمخ وړي. دا راډیویی رسنۍ خپل فعالیتونه ته د طالبانو له ګواښونو ، د امنیتي ادارو اخطارونو او خبریالانو باندې د بریدونو سره سره دوام ورکوي.

- برازیل څخه سیسیلیا اولیفرا: هغه د عامه خوندیتوب، د مخدره توکو قاچاق او د برازیل ژورنال انټرسیپ لپاره د عامه سکتور په اړه څیړنیز مقاله لیکونکی ده. هغه د جرمي ډلو په وړاندې جګړه کې د نړیوالو سازمانونو چی په ریو ډي جنیرو کې د ځورونې لامل شوی دی د مالي ښکیلتیا په افشا کولو کې مهم رول لوبولی دی چې د ښکېلو هیوادونو په افشا کولو سره چی متحده ایالات ، روسیه ، چین ، بلجیم او ناټو د دې هیوادونو او سازمانونو څخه دي. هغه په فوګو کروزادو (د یوبل پر وړاندی جنګونو) کې هم ښکیل دی، کوم چې په روی او ریسیف کې د اسلحی څخه په ګټه اخیستنی د تاوتریخوالي څارنه کوي ، او د خلاصې سرچینې اډه پرمخ وړي چې د عامه خوندیتوب وده کې مرسته کوي.

هغه یو له با نفوذه خلکو څخه دی چې په هیواد کې خپلواک او متنوع ژورنالیزم ته وده ورکوي.


د خپلواکۍ جایزې ته نومول شوی نوماندان

- لینا اتلا د مصر څخه: د مصري انټرنیټی ورځپاڼې مادا له بنسټ ایښودونکی او رییسه ده ، په مصر کې له یو څو پاتې خپلواکه رسنیو څخه يوه ده.

هغه یو له هغو زړورو او مبارزه کوونکی ژورنالیستانو څخه ده کومه چې د حساسو مسایلو او همدارنګه د ځان سانسور پروړاندې یی کوي.

په داسې یو هیواد کې چیرته چې ډیری رسنۍ د ولسمشر نږدې کسانو پوری تړلی دی، هغه پوهیږي چې د خپلواکۍ لپاره باید یو قیمت ورکړل شي.

هغه د هغو تحقیقاتو لپاره څو ځله پوښتل شوی وه ، او د هغه د کار ځای په 2019 کال کې د مصر د ولسمشر عبد الفتاح السیسي د زوی په اړه د هغی دڅیړنیز راپور له خپریدو وروسته د پولیسو لخوا تر برید لاندې راغی.

په مصر کې دننه د مصر مادا ورځپاڼې ویب پاڼې ته لاسرسی د حکومتي چارواکو لخوا د دریو کلونو راهیسی بند دی. لینا اتلا په 2020 کال کې د ټایمزمجلی لخوا د 100 تر ټولو با نفوذه خلکو څخه یو وپیژندل شو.

پیټر اوج په مجارستان کې: یو آزاد خبریال او د 444 ویب پاڼې خبري مدیر دی. هغه په 1999 کې د خپلواک نیوز پورټلیک انډیکس تاسیس کړ، چیرې چې هغه د 11 کلونو لپاره د مدیر په توګه دنده ترسره کړه مګر ترڅو حکومت د هغې په مینځپانګه او د کارمندانو په ترکیب کی مداخله پیل کړه.

هغه د ارادې سړی او د 444 ویب پاڼې بنسټ ایښودونکی دی، په مجارستان کې د آزادو رسنیو لپاره د یو څو محدوده لارښوونکو څخه یوده. د مجارستان لومړي وزیر ویکتور شهبان هڅه وکړه د تیرې جولای په میاشت کې د دی وروستي خپلواکی رسنۍ د فعالیتونو مخه ونیسي.

د کمبودیا ژورنالیستانو ټولنه: د 2019 کال په دسمبر کې د کمبودیا ژورنالیستانو ټولنې (کامبو جی ای) په لاره اچولو یوه حیرانوونکې پیښه رامینځته کړه: د کمبودیا د لومړي وزیر هن سین په مشرۍ یوې ډلې چې له 30 کلونو راهیسې په واک کې دی، د ازادو رسنیو د له مینځه وړلو او د هیواد د رسنیو صنعت تر پښو لاندې کولو لپاره په تاوتریخوالی پیل وکړ.

پدې برخه کې ، د کمبودیا ژورنالیستانو ټولنې رامینځته کیدل د ژورنالیستانو لپاره اسانه تنفس کولو لپاره اکسیجن چمتو کولو په توګه پیژندل کیده. دا ټولنه د خپلواک خبري پلیټ فارم په توګه رامینځته شوی و، دا ټولنه د کمبودیا ژورنالیستانو ته یو پلیټ فارم چمتو کړ ترڅو خپل ځانونه تثبیت کړي، د رسنیو له آزادۍ څخه ناوړه ګټه اخیستنه منعکس کړي، او د څیړنیز ژورنالیزم او اخلاقي روزنې کورسونو په لاره اچولو کې مرسته وکړي. دا په هیواد کې د آزادو رسنیو وروستنی سنګر ده  او 100 غړي لري.

لا پرسانا نیکاراګوا: په کال 1962 کې د "حق او عدالت په خدمت کې" شعار لاندې رامینځته شوی او د نیکاراګوا تر ټولو لوی ورځپاڼه ده او دا د اورټاګا حکومت پروړاندې له هیڅ ډول نیوکې څخه ډډه نه کوي او اکثرا دا کرښه ګڼل کیږي. دې ورځپاڼی په تیرو دریو کلونو کې ډیری مالي ستونزې تجربه کړې.

لا پرسنا له تیرو 18 میاشتو راهیسې د ورځپاڼی د چاپیدو او نورو خامو موادو کمبود سره مخ شول، دوی دې ته اړشول ترڅو د ورځپاڼی د مخونوکموالی ته مخه کړي.

پدې وروستیو کې ، لا پرسنا د غیر قانوني جریمې هدف وو ترڅو د ډیری جریمې تادیه وکړي. د دی ورځپاڼی یو سرلیک چی لاپرسنا استبداد ترستونی نیسی په ۲۷ د جینوری خپور نه شو، د ورځپاڼې مشرتابه ویلي چې د ورځپاڼې خپرونه د بیروکراټیک سانسور له امله ځنډیدلې ده.

Publié le
Updated on 17.11.2020