بیش از یک پنجم از ۱۶۸ میلیون شهروند بنگلادش زیر خطر فقر زندگی میکنند و دسترسی اندکی به رسانههای سراسری دارند. اینترنت نقشی روزافزون در چرخش اخبار و اطلاعات ایفا میکند.
دورنمای رسانهای
دو رسانه شنیداری - تصویری اصلی در کشور، یعنی بنگلادش تلویژن (Bangladesh Television) و رادیو بنگلادش بتار (Bangladesh Betar) در نقش رسانههای پروپاگاندای دولت فعالیت میکنند. پهنه رسانهای پر از رسانههای خصوصی است که شامل ۳۰۰۰ مطبوعات، ۳۰ ایستگاه رادیویی، ۳۰ کانال تلویزیونی و چند صد سایت خبری میشود. دو شبکه سوموی تیوی (Somoy TV) و اکاتور تیوی (Ekattor TV) سراسر خبر پخش میکنند و خیلی پربیننده هستند. دو روزنامه برتر، یعنی پروتوم الو (Prothom Alo) به زبان بنگالی و دیلی استار (Daily Star) به زبان انگلیسی توانستهاند تا حدی استقلال سردبیری خود را حفظ کنند.
زمینه سیاسی
از زمان استقلال کشور در ۱۹۷۱، دولتهای پیدرپی بنگلادش همواره از رسانهها به عنوان ابزاری ارتباطی باستفاده کردهاند. دولت فعلی به رهبری شیخ حسینه (Sheikh Hasina) که از ۲۰۰۹ نخستوزیر کشور بوده است نیز از این قاعده مستثنی نیست. اعضا و هواداران حزب او، آوامی لیگ (Awami League)، اغلب روزنامهنگارانی را که دوست ندارند هدف خشونت جسمی قرار میدهند و در همین حال کارزارهای آزار قضایی به راه میافتد تا برخی روزنامهنگاران را ساکت یا رسانهها را مجبور به تعطیلی کنند. در چنین فضای خصمانهای سردبیران خیلی دقت میکنند مواضع دولت را به چالش نکشند.
چارچوب حقوقی
قانون امنیت رقمی یکی از سرکوبگرانهترین قانونهای دنیا برای روزنامهنگاران است. این قانون اجازه بازداشت و جستجو بدون حکم قضایی و نقض محرمانه ماندن منابع روزنامهنگاران را به دلایل خودسرانه روا میدارد و برای روزنامهنگارانی که مطلبی منتشر کنند که «پروپاگاندایی منفی علیه پدر ملت» تلقی شود مجازات تا ۱۴ سال زندان در نظر میگیرد، که منظور از پدر ملت پدر نخستوزیر فعلی است. در این دورنمای حقوقی سردبیران پیاپی خود را سانسور میکنند.
زمینه اقتصادی
اکثر رسانههای برتر خصوصی متعلق به گروه کوچکی از تاجران است که هنگام شکوفایی اقتصادی بنگلادش ثروتمند شدند. آنها رسانهها را به عنوان ابزاری برای توسعه نفوذ و افزایش سود خود میبینند و برای آنها روابط خوب با دولت به جای حفاظت از استقلال سردبیری اولویت دارد. در نتیجه اغلب نمایندگان دولت هستند که تعیین میکنند در شبکههای تلویزیونی خصوصی چه کسانی مهمان برنامه گفتگوی عصرانه باشند.
زمینه اجتماعی - فرهنگی
با وجود این که بنگلادش در قانون اساسی خود کشوری سکولار تعریف شده است اما اسلام را به عنوان دین کشور به رسمیت میشناسد. این ابهام در رسانهها هم بازتاب دارد که در آنها به بحثبرانگیزهای مذهبی پرداخته نمیشود. رسانههای سراسری هرگز به امور اقلیتهای دینی اشاره نمیکنند در حالی که نزدیک ۱۰ میلیون نفر از آنها در بنگلادش زندگی میکنند. در دهه گذشته، گروههای اسلامگرای افراطی کارزارهای بسیار خشونتآمیزی را به راه انداختند که منجر به قتل روزنامهنگاران شد. این گروهها اکنون از رسانههای اجتماعی استفاده میکنند تا روزنامهنگارانی را شناسایی و ردیابی کنند که از سکولاریسم یا آزادی مذهبی دفاع میکنند .
ایمنی
روزنامهنگاران بنگلادشی که در برابر خشونت پلیس، حملات کنشگران سیاسی و قتل به دست جهادیها یا سازمانهای مجرمانه قرار دارند آسیبپذیر هستند چون این کارگزارن این خشونتها بدون مجازات رها میشوند. قانون امنیت رقمی معمولا برای حبس روزنامهنگاران و وبلاگنگاران در شرایطی وحشتناک استفاده میشود. و در حرفهای که همچنان در سیطره مردان قرار دارد، روزنامهنگاران زن قربانی فرهنگ عمیقا ریشه دوانده آزار و اذیت میشوند و وقتی سعی میکنند از حقوق خود دفاع کنند هدف کارزارهای آنلاین نفرتپراکنی قرار میگیرند.