قطبی شدن سیاسی در رسانهها هم منعکس شده است که به نحوی خطرناک مرز میان اطلاعات و دیدگاه شخصی را به هم میزند و از این رو به آتش بیاعتبارسازی رسانهها دامن میزند. آزادی رسانهها همچنین با افزایش شکایات راهبری علیه رسانهها و روزنامهنگاران تهدید میشود.
دورنمای رسانهای
دورنمای رسانههای اسپانیا با میزان بالای تمرکز مالکیت رسانهها در سطح ملی شناخته میشود. رسانههای خصوصی آترسمدیا (Atresmedia) و مدیاست (Mediaset) و رادیو و تلویزیون دولتی آرتیویای (RTVE) بیش از ۷۵ درصد بازار رسانههای دیداری و شنیداری را به خود اختصاص دادهاند. در سطح محلی هم رسانههای دولتی حضور پررنگی دارند و در فدراسیون رادیو و تلویزیونهای محلی (Federation of Regional Radio and Television Entities) متحد شدهاند که این امر احتمال دخالت سیاسی را افزایش میدهد. با این همه گوناگونی بیشتری در عرصه مطبوعات وجود دارد.
زمینه سیاسی
مانند خود جامعه اسپانیا، بخشی از رسانهها هم قطبی شدهاند و انتشار عقاید و دیدگاهها را جایگزین گزارشدهی کردهاند که بافزایش بیاعتمادی به روزنامهنگاران را در پی دارد. برخی روزنامهنگاران دولت را به عدم پاسخگویی در نشستهای مطبوعاتی متهم میکنند و در همین حال احزاب افراطی به آزار و حمله علیه روزنامهنگارانی میپردازند که از گزارشهای انتقادی آنها راضی نیستند. گروه راست افراطی واکس (Vox) به اشاعه اطلاعات کذب ادامه میداهد و به روزنامهنگاران و رسانهها اجازه حضور و دسترسی به نشستهای مطبوعاتی و سایر مراسم خود را نمیدهد.
چارچوب حقوقی
دولت و متحدان آن در مجلس سعی کردند بندهای جنجال برانگیز «قانون ساکت کردن» را در مجلس فعلی کشور ابطال کنند اما به نظر میرسد در معرض شکست قرار دارند. عدم توافق سر این موضوع پیش از انتخابات مجلس که برای پاییز ۲۰۲۳ برنامهریزی شده است، حاکی از نقض جدی یکی از وعدههای اصلی دولت خواهد بود. پلیس هنوز از قدرت خود استفاده میکند تا روزنامهنگاران را آزار دهد و دادگاهها نیز گاهی به نفع روایت پلیس در برابر روزنامهنگارانی که قربانی خشونت آن بودهاند رای میدهند.
زمینه اقتصادی
درجه بالای تمرکز مالکیت رسانهها با فقدان شفافیت درباره میزان تاثیر مالکان بر مقامهای دولتی و سیاستمداران همراه شده است. این عدم شفافیت همچنین درباره مخارج تبلیغات بخش دولتی و شرکتهای بزرگ بخش خصوصی نیز وجود دارد. از بحران اقتصادی ۲۰۰۸ که به از دست رفتن مشاغلی در عرصه رسانه منجر شد، روزنامهنگاری حرفهای آسیب پذیر شده است.
زمینه اجتماعی - فرهنگی
جامعه اسپانیا بردبار است و از تنوع استقبال میکند و روزنامهنگاران به ندرت زیر فشار مقامهای دولتی قرار میگیرند. مجلس در حال جرمزدایی از «توهین به تاج و تخت» و برخی تخلفهای دیگر از جمله «حمله به نمادهای کشور» است، جرایمی که در گذشته ناقض آزادی بیان بودند.
ایمنی
تنشزدایی از مطالبههای استقلال کاتالان باعث کاهش چشمگیر حملههای جسمی علیه روزنامهنگاران شده است که در گذشته باعث خشونتورزی شدید علیه خبرنگاران به دست پلیس و معترضان شده بود. با این وجود، تعداد روزافزونی از روزنامهنگاران قربانی آزارگری در شبکههای اجتماعی، بویژه توسط سیاستمداران و اوباش راست و چپ افراطی میشوند.