روز جهانی حقوق زنان، انتشار پژوهش ِ گزارشگران بدون مرز (RSF) : «روزنامهنگاری در برابر سکسیسم»
به مناسبت ۸ مارس روزجهانی حقوق زنان، گزارشگران بدون مرز (RSF) پژوهشی با عنوان «روزنامهنگاری در برابر سکسیسم» منتشر کرد. این گزارش گسترهی خطر خشونت جنسیتی و جنسی را آشکار میکند، که زنان روزنامهنگار با آن رویاروی هستند و تاثیری که این خشونت بر اطلاعرسانی دارد.
روزنامهنگاری گاهی حرفهای پُر خطر است. اما برای روزنامهنگاران زن بُردار این خطر بیشتر است. زنان فزون بر خطرهای جداناپذیر از حرفه روزنامهنگاری با خشونتهای جنسیتی و جنسی نیز رویارو هستند. پژوهش «روزنامهنگاری در برابر سکسیسم» گسترهی این حقیت را نمایان می کند. از ۱۱۲ کشوری که در آنها از روزنامهنگاران در این باره پرسش شده است، ۴۰ کشور بهعنوان خطرناک و یا بسیار بیمناک برای همکاران زن معرفی شدهاند. ترس و تهدید تنها روزنامهنگاران زن را به هنگام تهیه گزارش در محل و میادین تهدید نمیکند، که همچنین در فضای مجازی، در اینترنت و شبکههای اجتماعی و یا آنجا که باید در پناه باشند یعنی در اتاقهای خبر هم این خطر وجود دارد.
سه سال پس از انتشار « پرسمانی ممنوعه » گزارشی که دشواریهای پیشروی روزنامهنگاران – زن و مرد- برای کار در بارهی حقوق زنان را آشکار میکرد؛ RSF پژوهشی تازه را با فرستادن پرسشنامه برای همه همکاران در سراسر جهان و روزنامهنگاران ویژهکار زنان و جنسیت، برای بهره بردن از پاسخ و نظرهایشان فرستاد. پاسخها و نتیجه تایید گرایشی بود؛ که گزارشگران بدون مرز پیش از این در چارچوب کار خود دریافته بود : اینترنت امروز یکی از گذرگاههای بسیار خطرناک برای روزنامهنگاران زن است. ۷۳٪ درصد پاسخدهندگان بر آن تایید داشتند. روزنامهنگار نامی و کاووشگر هند رانا ایوب که هر روز بر روی اینترنت پیامتهدید به تجاوز و مرگ را دریافت میکند، این خطر را به خوبی میداند.
پس از اینترنت ۵۸٪ از پاسخدهندگان محل کار را مکانی میدانند که در آن « خشونت جنسیتی» انجام میشود. این تلقی با گسترش جنبش من هم #MeToo در جهان با این واقعیت که زنان روزنامهنگار در بیشترین مواقع نخستین بودند که شجاعت نکوهش این دستدرازیها و آزارگری جنسی را داشتند، تقویت و گسترش یافت، به مانند ایلات متحده امریکا ژاپن و یا در هند. به تازگی نیز یک مجری برنامهی موفق در تلویزیون دانمارک صوفی لیند اعلام کرده است که قربای آزارگری شده است. در حالی که دانمارک به شکل کلی برای پرسمان جنسیت و برابری جنسیتی الگویی محسوب میشود. روشنگری این مجری که یکی از مسوولان عالیرتبه تلویزیون را انگشتنما کرد، در سطح ملی واکنشهای فراوانی ایجاد کرده است.
کریستف دولوار دبیر اول RSF در پیشگفتار این پژوهش نوشته است :« ما بایستگی دفاع از روزنامهنگاری را با همه توان در برابر خطرهایی که آن را تهدید میکنند، از آن میان آزارگری و هراسافکنی جنسیتی و جنسی، وظیفه خود میدانیم. پذیرفته نیست که روزنامهگاران زن متحمل بیمناکی دو برابر و ناگزیر به دفاع از خود در جبهههایی افزون ازآنچه هست، باشند. از این میان میدانهای جنگی چندگانه در بیرون از تحریرهها و رسانه و گاه در درون آن.»
در میان روزنامهنگاران زن، ویژهکاران حقوق زنان، ورزش و یا سیاست به شکل ویژه با خطر خشونت رویارو هستند. روزنامهنگار سعودی ناواف عبدالعزیز ال جرایی، که برای افشای نظام سرپرستی مردانه در کشورش زندانی است، در مدت بازداشت با شوک الکتریکی و تعرض جنسی شکنجه شده است. در برزیل روزنامهنگار پاتریسیا کامپوس میلو برای گزارش کاووشگرانهاش در بارهی سواستفاده رییس جمهور بولسونارو و پسرهایش از منابع غیر قانونی در کارزار انتخاباتی، بهای سنگینی پرداخت. وی پس از آنکه از سوی خایر بولسونارو به کسب اطلاعات در ازای روابط جنسی متهم شد، آماج کارزار سایبری آزارگرانه بسیار تندی قرار گرفت. در برزیل همچنین بیش از پنجاه روزنامهنگار ویژهکار ورزشی جنبش «بگذارید کار کند» #DeixaElaTrabalhar را برای نکوهش سیاست علیه آزارهای جنسی به هنگام پوشش رویداهای ورزشی از این میان بوسههای تحمیل شده، به راه انداختهاند. در فرانسه نزدیک به ۴۰ روزنامهنگار زن روزنامهی اکیپ پس از افشای آزارگری جنسی در سرویسهای ورزشی حمایتشان را از همکاران خود در برزیل اعلام کردند.
در پژوهش RSF تاثیر خشونت بر روزنامهنگاری و چگونگی آن در بیشتر زمانها چون راهبری آسیب تحمیل شده به سکوت و کاهش کثرتگرایی در اطلاعرسانی، بررسی شده است. ورای آسیمهسری و ترس، خشونت جنسی و جنسیتی بانی بسته شدن گذارا و یا نهایی بیش از ۴۳ ٪ از حسابهای روزنامهنگاران زن وقتی که خودسانسوری را بر نمیگزینند (۴۸ ٪) و یا ویژهکاری خود را تغییر نمی دهند (۲۱٪) و یا مجبور به استعفا میشوند (۲۱٪) در شکبههای اجتماعی میشود.
در افغانستان مرکز حمایت از زنان خبرنگار همزمان با مبارزه علیه مرسالاری در جامعه و رسانهها برای صلح نیز مبارزه میکند. انتشار منشور مبارزه با تبعیض و و آزارگری جنسی و امضای آن از سوی بیش از ۸۰ رسانه گامی مهم برای مبارزه است. در کشوری که زنهای خبرنگار نخستین قربانیان ناامنی و بیماری هستند.
برای پایان دادن به این خشونت RSF در این پژوهش توصیههایی به روزنامهنگاران، ارسانهها و دولتها پیشنهاد کرده است.
گزارشگران بدون مرز همه اشکال خشونت جنسی و جنسیتی را چون تبعیض، توهین، آزارگری جنسی، دستدرازی، تهاجم کلامی و فیزیکی با مشخصات سکسی، تهدید به تجاوز و تجاوز را سکسیسم جلوههای سکسیسم میداند.