قانون جدید تاجیکستان در باره کوید -۱۹ در کار روزنامهنگاری اختلال ایجاد میکند
مجلس ملی تاجیکستان با تصویب اصلاحاتی بر قانون رسانهها برای انتشار خبر« ناسنجیده و بردروغ» در باره ویروس کرونا مجازات تعیین کرد. گزارشگران بدون مرز (RSF) خواهان برداشتن این مصوبات است و آنها را تشویقی بر خودسانسوری میداند.
بنا بر قانونی که در تاریخ ۱۰ ژوئن ۲۰۲۰، در پارلمان تاجیکستان تصویب شد، هر فردی که معلومات ناسنجیده و بردروغ در باره کوید ۱۹ در رسانهها و یا در شبکههای اجتماعی نشر کند از این پس ۱۱۶۰ سامانی جریمه میشود.
ژان کاولیه، مسئول دفتر اروپای شرقی و مرکزی RSF در این باره میگوید: « این قانون جدید با ابهاماتی که دارد میتواند ناقض حق اطلاعرسانی باشد. در چارچوب قانونهای جهانی توجیه پذیر نیست، که مقامات دولتی بتوانند درست یا نادرست بودن اطلاعاتی را تایید و بدون حکم قضایی حق آزادی بیان فرد یا رسانهای محدود کنند و بگویند این معلومات نادرست است و یا برای آن مجازات تعیین کنند.
سایت kvtj.info را جامعه مدنی درست کرده است و تا امروز ۴۳۰ مرگ بر اثر کوید-۱۹ را در برابر ۴۹ تن آمار رسمی اعلام شده از سوی دولت شمارش کرده است، این سایت که به تاریخ ۱۱ می مسدود شده است میتواند نخستین قربانی قانون تازه باشد. آمار این سایت را روزنامهنگاران در خارج از کشور تایید کردهاند. با وجود اوج گرفتن مرگ بر اثر التهاب ریه اما مقامات تاجیکستان تا ۲۴ ساعت پیش از ورود نمایندگان سازمان بهداشت جهانی در ۳۰ آوریل ۲۰۲۰ وجود کرونا ویروس در کشور را رد میکردند. پس از یک ماه قرنطینه بر خلاف سه ماه در کشورهایی که امکانات بهتری دارند، مقامات تاجیکستان مدعی مهار همهگیری بیماری شدهاند و آماده میشوند تا قرنطینه را بردارند.
RSF به مقامات تاجیکستان توصیه میکند برای مبارزه با اطلاعات نادرست از سازوکارهای خودساماندهی سود جویند که موازین و حرفهاخلاقی را برتری میدهد. از این میان از "ابتکار روزنامهنگاری اعتمادمحور" که RSF و با همکاری چندین سازمان و نهاد رسانهای دیگر راهاندازی کردهاند.
استانداردهای به دست آمده از "ابتکار روزنامهنگاری اعتمادمحور" که از ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹ در دسترس است، نه تنها ابزاری برای ارتقاء شفافیت و مسوولیت پذیری رسانهها که همچنین برای تشویق و محترم شمردن موازین و روشهای حرفهای روزنامهنگاری هستند.
در ردهبندی جهانی آزادی رسانهها ۲۰۲۰ گزارشگران بدون مرز، در میان ١٨٠ کشور جهان در رتبه ١۶۱ قرار دارد.